Skarga kasacyjna została ukształtowana w przepisach kodeksu postępowania cywilnego jako nadzwyczajny środek zaskarżenia, nakierowany na ochronę interesu publicznego przez zapewnienie rozwoju prawa, jednolitości orzecznictwa oraz prawidłowej wykładni, a także w celu usunięcia z obrotu prawnego orzeczeń wydanych w postępowaniu dotkniętym nieważnością lub oczywiście wadliwych, nie zaś jako ogólnie dostępny środek zaskarżenia orzeczeń umożliwiający rozpoznanie sprawy w kolejnej instancji sądowej. W judykaturze wielokrotnie wypowiadano się na temat charakterystyki skargi kasacyjnej (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z 13 czerwca 2018 r., II CSK 71/18).
Koniecznej selekcji skarg pod kątem realizacji tego celu służy instytucja tzw. przedsądu, ustanowiona w art. 3989 k.p.c., w ramach której Sąd Najwyższy dokonuje wstępnej oceny skargi kasacyjnej. Ten etap postępowania przed Sądem Najwyższym jest ograniczony - co należy podkreślić - wyłącznie do zbadania przesłanek przewidzianych w art. 3989 § 1 pkt 1 - 4 k.p.c., nie zaś do merytorycznej oceny skargi kasacyjnej. W razie spełnienia co najmniej jednej z tych przesłanek, przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania jest usprawiedliwione (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z 11 lipca 2023 r., I CSK 6201/22).
Istotnym zagadnieniem prawnym - w rozumieniu art. 3989 § 1 pkt 1 k.p.c. - jest zagadnienie objęte podstawami kasacyjnymi, doniosłe z punktu widzenia rozstrzygnięcia sprawy i nierozwiązane dotąd w orzecznictwie, którego wyjaśnienie może się przyczynić do rozwoju prawa. Powołanie się przez skarżącego na takie zagadnienie wymaga jego sformułowania oraz uzasadnienia występowania w sprawie (zob. postanowienia Sądu Najwyższego: z 28 listopada 2003 r., II CK 324/03; z 7 czerwca 2005 r., V CSK 3/05; z 13 lipca 2007 r., III CSK 180/07; z 22 listopada 2007 r., I CSK 326/07; z 26 września 2005 r., II PK 98/05; z 10 maja 2019 r., I CSK 627/18).
Natomiast powołanie się na przesłankę przedsądu przewidzianą w art. 3989 § 1 pkt 2 k.p.c. wymaga wskazania przepisu prawa, którego wykładnia budzi wątpliwości, określenia zakresu koniecznej wykładni, wykazania, że wątpliwości interpretacyjne mają poważny charakter i wymagają zajęcia stanowiska przez Sąd Najwyższy, a jeżeli podstawą wniosku w tym zakresie jest twierdzenie o występujących w orzecznictwie sądowym rozbieżnościach wynikających z dokonywania przez sądy różnej wykładni przepisu, konieczne jest wskazanie rozbieżnych orzeczeń, dokonanie ich analizy i wykazanie, że rozbieżność wynika z różnej wykładni przepisu (zob.m.in. postanowienia Sądu Najwyższego: z 15 października 2002 r., II CZ 102/02; z 28 marca 2007 r., II CSK 84/07; z 11 stycznia 2008 r., I UK 283/07 i z 8 lipca 2008 r., I CSK 111/08, z 13 czerwca 2008 r., III CSK 104/08, z 11 stycznia 2002 r., III CKN 570/01).
Analiza sprawy i wniosku, mimo obszerności jego rozważań, nie daje podstaw do przyjęcia, że powyższe przesłanki zostały wykazane. W skardze kasacyjnej nie powołano argumentów, które mogłyby świadczyć, że w sprawie spełniona została któraś z przesłanek przyjęcia sprawy do rozpoznania, a przedstawione problemy prawne, dotyczące umowy kredytu nie stanowią obecnie zagadnień nowych, gdyż były już przedmiotem orzecznictwa. Tożsame zagadnienia, jak sformułowane przez skarżącego, było już przedmiotem licznych wypowiedzi Sądu Najwyższego (zob.m.in. postanowienia: z 24 stycznia 2024 r., I CSK 5604/22; z 19 grudnia 2023 r., I CSK 3622/23; z 14 grudnia 2023 r.,
I CSK 6181/22; z 16 listopada 2023 r., I CSK 3453/23, z 20 października 2023 r.,
I CSK 1696/23, z 21 września 2023 r., I CSK 2353/23; z 10 maja 2023 r.,
I CSK 6602/22, z 8 marca 2023 r., I CSK 6851/22, z 1 lutego 2023 r., I CSK 5532/23; z 25 stycznia 2023 r., I CSK 5173/22 i zawarte tam orzecznictwo).
W treści skargi kasacyjnej nie została skutecznie wykazana potrzeba dokonania wykładni przytoczonych przepisów prawa. Autor skargi nie sprecyzował, z czego wynika potrzeba wykładni wskazanych w skardze przepisów i z jakich powodów dotychczasowy dorobek doktryny i orzecznictwa nie jest w tej mierze wystarczający. Nie przedstawił również, w odniesieniu do poruszanych problemów, możliwych rozbieżnych interpretacji prawnych ani racji jurydycznych, stojących za każdą z nich. Wskazywane przez skarżącego przepisy były już natomiast oceniane w ramach przedsądu m.in. w sprawach powyżej wskazanych.
Należy zauważyć, że uzasadnienie wniosku o przyjęcie skargi do rozpoznania budzi też zastrzeżenia od strony konstrukcyjnej, gdyż skarżący sporządził jedno wspólne uzasadnienie, czyniąc w nim odniesienie do problemów na tle zagadnień prawnych, ujmując je w 11 punktach (lit.a.-k.), podczas gdy sformułowane zagadnienia prawne obejmują 10 pytań (lit.a.-j.). Rolą Sądu Najwyższego nie jest jednak poszukiwanie argumentów, uzasadniających przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania w treści uzasadnienia skargi, a zwłaszcza podstaw kasacyjnych, jeżeli strona nie powołała ich we wniosku o przyjęcie skargi do rozpoznania (postanowienia SN: z 5 kwietnia 2017 r., II CSK 688/16; z 4 lipca 2017 r., III CSK 64/17; z 10 maja 2018 r., I CSK 800/17).
Poza tym skarżący potraktował zamiennie powołane przesłanki przedsądu, do czego nie ma podstaw szczególnie w sytuacji, gdy istnienie przesłanki, przewidzianej w art. 3989 § 1 pkt 2 k.p.c., zostało uzasadnione rozbieżnościami w orzecznictwie. Skoro bowiem na tle wykładni przepisu powstały rozbieżności w orzecznictwie, to znaczy, że zajęto już stanowisko w tej kwestii i to nie jeden raz. Nie można zatem budować w oparciu o te same wątpliwości istotnego zagadnienia prawnego, które charakteryzuje się tym, że jest nowe, jeszcze nierozstrzygnięte przez Sąd Najwyższy (por. uzasadnienie postanowienia Sądu Najwyższego z 15 grudnia 2016 r., I CSK 315/16).
Mając na względzie powyższe Sąd Najwyższy na podstawie art. 3989 § 2 k.p.c. odmówił przyjęcia do rozpoznania skargi kasacyjnej, nie znajdując też okoliczności, które obowiązany jest brać pod uwagę z urzędu w ramach przedsądu.
O kosztach postępowania orzeczono na zasadzie odpowiedzialności za wynik sporu - na podstawie art. 98 § 1 i 3 w związku z art. 108 § 1, art. 391 § 1 i art. 39821 k.p.c. oraz w związku z § 2 pkt 6 i § 10 ust. 4 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie.
Jeżeli nie są Państwo zadowoleni z wyniku postępowania cywilnego i są zdecydowani na wniesienie skargi kasacyjnej prosimy o kontakt.