W myśl art. 3982 § 2 pkt 2 k.p.c. skarga kasacyjna jest niedopuszczalna w sprawach dotyczących kar porządkowych, świadectwa pracy i roszczeń z tym związanych oraz o deputaty lub ich ekwiwalent. Jest to sformułowanie o bardzo szerokim zakresie i w orzecznictwie (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 4 marca 2008 r., II PK 178/07, OSNP 2009 nr 11-12, poz. 145) przyjmuje się, że obejmuje ono nie tylko roszczenie o wydanie świadectwa pracy lub jego sprostowanie (art. 97 k.p.), ale także roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej przez pracodawcę wskutek niewydania w terminie lub wydania niewłaściwego świadectwa pracy (art. 99 k.p.). Można też przyjąć, że wyłączenie to dotyczy nie tylko odszkodowanie określonego w art. 99 k.p. (z tytułu pozostawania bez pracy), ale także naprawienia jakiejkolwiek szkody spowodowanej wystawieniem niewłaściwego świadectwa pracy, gdyż także taka sprawa mieści się w pojęciu sprawy o "roszczenie związane ze świadectwem pracy". Wówczas sprawa o naprawienie szkody polegającej na pobieraniu zaniżonego świadczenia z ubezpieczenia społecznego wskutek wydania niewłaściwego świadectwa pracy byłaby objęta wyłączeniem z art. 3982 § 2 pkt 2 k.p.c., a więc skarga kasacyjna byłaby w niej niedopuszczalna bez względu na wartość przedmiotu zaskarżenia (także przy wartości przewyższającej 10.000 zł).
Ograniczenie dopuszczalności skargi kasacyjnej uzasadniają różne przyczyny. Można tutaj wskazać interes stron w szybkim rozstrzygnięciu sporu, konieczność częstej korekty raz wydanego orzeczenia w miarę zmieniających się okoliczności faktycznych, czy też wyłączenie takiej możliwości przy sprawach drobnych i nieskomplikowanych (T. Ereciński (w:) J. Gudowski, K. Weitz, T. Ereciński, Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom III. Postępowanie rozpoznawcze, wyd. V, Warszawa 2016, art. 3982). Ograniczenia dopuszczalności skargi kasacyjnej dokonane są bądź ze względu na wartość przedmiotu zaskarżenia (ratio valoris), bądź ze względu na rodzaj sprawy (ratio materiae).
W ocenie Sądu Najwyższego sprawa w przedmiocie żądania sprostowania świadectwa służby mieści się w hipotezie normy prawnej powołanego przepisu, który uznaje za niedopuszczalną skargę kasacyjną w sprawach dotyczących świadectwa pracy. Za przyjęciem tożsamości "świadectwa służby" ze "świadectwem pracy" przemawia podobna funkcja obu konstrukcji prawnych oraz ich treść. O podobieństwie tych dokumentów, poza funkcją potwierdzającą przebieg zatrudnienia lub służby, świadczy, między innymi możliwość ich sprostowania (M. Ciecierski (w:) Krajowa Administracja Skarbowa. Komentarz, red. A. Melezini, K. Teszner, Warszawa 2018, art. 188). Świadectwo służby potwierdza związanie przez funkcjonariusza stosunkiem służby. Przepis art. 188 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej przewiduje, że świadectwo służby wydaje się w przypadku zwolnienia funkcjonariusza ze służby albo wygaśnięcia stosunku służby określonego w art. 182 ust. 2 ustawy. Kwestię elementów składowych świadectwa służby regulują przepisy rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie świadectwa służby funkcjonariuszy Służby Celno- Skarbowej. Zgodnie z § 2 i 3 rozporządzenia z dnia 16 lutego 2018 r. świadectwo służby powinno zawierać dane dotyczące: funkcjonariusza, jednostki, w których funkcjonariusz pełnił służbę, okresu pełnienia służby oraz rodzaju służby, okresu pełnienia służby w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, zajmowanego przez funkcjonariusza stanowiska i posiadanego stopnia służbowego, podstawy prawnej zwolnienia ze służby, wydalenia ze służby, wygaśnięcia stosunku służbowego albo przekształcenia stosunku służbowego w stosunek pracy; informacji związanych z urlopem wypoczynkowym, bezpłatnym, związanych z rodzicielstwem, dniami wolnymi na opiekę nad dzieckiem, informacji na temat przywrócenia funkcjonariusza do służby, okresów nieskładkowych przypadających w okresie pełnienia służby lub zatrudnienia, informacji o wypłacie odprawy emerytalnej albo rentowej potrąceń z uposażenia. Na pisemny wniosek funkcjonariusza, złożony na co najmniej 7 dni przed datą ustania stosunku służbowego, w świadectwie służby umieszcza się dodatkowo informacje o wysokości i składnikach uposażenia, zajmowanych stanowiskach służbowych oraz powierzonych pełnionych obowiązkach służbowych na innym stanowisku. Przedstawione rozwiązanie spełnia tę samą funkcję co świadectwo pracy.
W sytuacji, gdy przepisy prawa przewidują wydanie świadectwa służby nie wydaje się dodatkowo świadectwa pracy. Świadectwo służby zastępuje zatem świadectwo pracy wszędzie tam, gdzie doszło do nawiązania stosunku służby.
Drugi człon "pracy" czy "służby" towarzyszący terminowi "świadectwo" odpowiada nazwie realizowanego stosunku prawnego. Świadectwo służby jest wydawane funkcjonariuszom Krajowej Administracji Skargowej, jak również funkcjonariuszom służb mundurowych, między innymi Policji (art. 46 ustawy o Policji), Służby Więziennej (art. 109 ustawy o SW), Straży Granicznej (art. 50 ustawy o SG) czy Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego (art. 65 ustawy o ABW). W stosunku do niektórych funkcjonariuszy (np. Policji czy Straży Granicznej) poza świadectwem służby właściwy przepisy właściwych im ustaw przewidują prawo funkcjonariusza do wystąpienia o opinię o jego służbie, natomiast w stosunku do funkcjonariuszy Służby Celno-Skarbowej w ustawie o KAS takiej możliwości nie przewidziano (M. Ciecierski (w:) Krajowa Administracja Skarbowa. Komentarz, red. A. Melezini, K. Teszner, Warszawa 2018, art. 188). Przedstawione okoliczności potwierdzają, że świadectwo służby i świadectwo pracy jest tożsame co do funkcji. Rolą art. 3982 § 2 pkt 2 k.p.c. jest wyeliminowanie z zakresu kontroli kasacyjnej spraw "drobnych". Kierując się tym celem trudno dopatrzyć się istotnych różnić przemawiających za uznaniem, że funkcjonariusze znajdują się w uprzywilejowanej sytuacji w zakresie dopuszczalności wywiedzenia skargi kasacyjnej niż pracownicy. W ocenie Sądu Najwyższego, w tym wypadku myślenie per analogiam, zwycięża nad interpretowaniem przepisu postępowania według wzorca a contrario.
Jeżeli nie są Państwo zadowoleni z wyniku postępowania cywilnego i są zdecydowani na wniesienie skargi kasacyjnej prosimy o kontakt.