Kancelaria prawna

Dopuszczalność oparcia skargi kasacyjnej na podstawie naruszenia przepisów postępowania

Zgodnie z art. 3983 § 1 k.p.c., skargę kasacyjną strona może oprzeć na podstawie naruszenia prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie bądź na podstawie naruszenia przepisów postępowania, jeżeli uchybienie tym przepisom mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. W art. 3983 § 3 k.p.c. przewidziano natomiast zakaz oparcia skargi kasacyjnej na zarzutach, które dotyczyłyby ustalenia faktów i oceny dowodów. W ten sposób doszło do zharmonizowania podstaw kasacyjnych z charakterem postępowania kasacyjnego i zakresem rozpoznania skargi (art. 39813 § 2 k.p.c.) oraz do określenia w jednoznaczny sposób funkcji Sądu Najwyższego, jako sądu prawa, który sprawuje nadzór nad działalnością sądów powszechnych w zakresie orzekania (art. 183 ust. 1 Konstytucji).

Z art. 3933 k.p.c. wynika, że dopuszczalne jest oparcie skargi kasacyjnej na podstawie naruszenia przepisów postępowania, jednakże z wyłączeniem zarzutów dotyczących ustalenia faktów lub oceny dowodów i to nawet wówczas, gdy zarzucone w tym zakresie naruszenie prawa mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Skarga kasacyjna, która zostałaby ograniczona wyłącznie do zarzutów dotyczących ustalenia faktów lub oceny dowodów, i nie wskazywałaby na inne naruszenia prawa jest niedopuszczalna (por. postanowienie Sądu Najwyższego z 23 września 2005 r., III CSK 13/05, OSNC 2006, Nr 4, poz. 76).

Uzasadnienie skargi kasacyjnej wniesionej przez wnioskodawcę wraz z uzasadnieniem wniosku w sposób jednoznaczny wskazują, że skarga została w istocie oparta jedynie na zarzutach dotyczących przeprowadzonej przez Sąd odwoławczy oceny dowodów oraz poczynionych na jej podstawie ustaleń faktycznych. Skarżący, pomimo że w ramach jedynej podstawy, na której oparł skargę, powołał się nie tylko na naruszenie art. 233 k.p.c., który dotyczy oceny dowodów, lecz także dwóch innych przepisów procesowych, ostatecznie skupił się na zakwestionowaniu tej właśnie oceny i dokonanych ustaleń, choć odniósł się również do kwestii materialnoprawnych, a zatem w ogóle nie mieszczących się w ramach powołanej podstawy. Należy zwrócić uwagę, że art. 3983 § 3 k.p.c. szeroko ujmuje wyjątek dotyczący formułowania zarzutów procesowych, nie ma zatem znaczenia, pod jakimi przepisami prawa procesowego, czy nawet materialnego, skarżący próbuje "ukryć" dany zarzut, który w istocie dotyczy ustalenia faktów lub oceny dowodów. Dla oceny, czy skarga została oparta na takim właśnie niedopuszczalnym zarzucie, istotne znaczenie ma nie tylko to, jakie przepisy zostały przez skarżącego powołane, lecz także sposób uzasadnienia podstaw kasacyjnych.

W tej sytuacji, skargę kasacyjną wnioskodawcy jako opartą wyłącznie na podstawie, której kodeks postępowania cywilnego nie przewiduje, należało odrzucić.

Ubocznie tylko trzeba wskazać, że w sytuacji, gdy Sąd drugiej instancji nie uzupełnia postępowania dowodowego ani, po rozważeniu zarzutów apelacyjnych, nie znajduje podstaw do zakwestionowania oceny dowodów i ustaleń faktycznych orzeczenia Sądu pierwszej instancji, może te ustalenia przyjąć za podstawę faktyczną swojego rozstrzygnięcia. Zgodnie z obowiązującym od 7 listopada 2019 r. art. 387 § 21 pkt 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. w uzasadnieniu sądu drugiej instancji wskazanie podstawy faktycznej rozstrzygnięcia może ograniczyć się do stwierdzenia, że sąd drugiej instancji przyjął za własne ustalenia sądu pierwszej instancji, chyba że sąd drugiej instancji zmienił lub uzupełnił te ustalenia; jeżeli sąd drugiej instancji przeprowadził postępowanie dowodowe lub odmiennie ocenił dowody przeprowadzone przed sądem pierwszej instancji. Ponadto skarżący nawet nie konkretyzuje - zgodnie z wymogiem określonym w art. 3983 § 1 pkt 2 k.p.c. - w zarzucie kasacyjnym ani w uzasadnieniu, (rzecz jasna po wyeliminowaniu zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c.), jaki istotny wpływ na wynik zaskarżonego rozstrzygnięcia miało jego zdaniem naruszenie art. 378 § 1 k.p.c. i art. 382 k.p.c.

Mając powyższe na względzie, Sąd Najwyższy orzekł, jak w sentencji, na podstawie art. 3986 § 3 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c., a o kosztach postępowania kasacyjnego zgodnie z art. 520 § 3 k.p.c. w zw. z art. 39821 k.p.c., art. 391 § 1 k.p.c. i art. 13 § 2 k.p.c. Na zasądzone koszty składa się wynagrodzenie za zastępstwo procesowe ustalone według minimalnej stawki taryfowej (§ 2 pkt 7 w zw. z § 4 ust. 1 pkt 8, § 10 ust. 4 pkt 2 i § 20 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych, tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 1935), z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w oparciu o art. 98 § 11 zd. 3 k.p.c. w zw. z art. 19 ust. 1 i art. 31 ustawy z dnia 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 614), a także przy uwzględnieniu § 2a rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 6 sierpnia 2014 r. w sprawie określenia brzmienia klauzuli wykonalności.


Jeżeli nie są Państwo zadowoleni z wyniku postępowania cywilnego i są zdecydowani na wniesienie skargi kasacyjnej prosimy o kontakt.

-->