Na wstępie wyjaśnienia wymaga, że niniejsza sprawa skierowana została do rozpoznania na posiedzeniu niejawnym zarządzeniem Przewodniczącej Wydziału III Izby Ogólnoadministracyjnej. Podstawę tego zarządzenia stanowił art. 15zzs4 ust. 1 i 3 ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID - 19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. poz. 374 z późn. zm.). Biorąc pod uwagę gwarancję prawa do obrony, strona musi mieć zapewnione prawo do przedstawienia swojego stanowiska, tym samym odstępstwo od zachowania formy posiedzenia jawnego powinno nastąpić z zachowaniem wymogów rzetelnego procesu sądowego. Strony zostały powiadomione o skierowaniu sprawy na posiedzenie niejawne i miały możliwość zajęcia stanowiska w sprawie, co oznacza, że standardy ochrony praw stron i uczestników zostały zachowane. Rozpoznanie przedmiotowej sprawy na posiedzeniu niejawnym było więc dopuszczalne.
W świetle art. 174 p.p.s.a. skargę kasacyjną można oprzeć na następujących podstawach:
1) naruszeniu prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie,
2) naruszeniu przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.
Podkreślić przy tym trzeba, że Naczelny Sąd Administracyjny jest związany podstawami skargi kasacyjnej, ponieważ w świetle art. 183 § 1 p.p.s.a. rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, biorąc z urzędu pod rozwagę jedynie nieważność postępowania. Jeżeli zatem nie wystąpiły przesłanki nieważności postępowania wymienione w art. 183 § 2 p.p.s.a. (a w rozpoznawanej sprawie przesłanek tych brak), to Sąd związany jest granicami skargi kasacyjnej. Oznacza to, że Sąd nie jest uprawniony do samodzielnego dokonywania konkretyzacji zarzutów skargi kasacyjnej, a upoważniony jest do oceny zaskarżonego orzeczenia wyłącznie w granicach przedstawionych we wniesionej skardze kasacyjnej.
Zarzuty skargi kasacyjnej nie zasługiwały na uwzględnienie.
W pierwszej kolejności należało odnieść się do zarzutów naruszenia przepisów prawa procesowego, ponieważ tylko w prawidłowo ustalono stanie faktycznym sprawy możliwe jest prawidłowe zastosowanie odpowiednich przepisów prawa materialnego.
Na uwzględnienie nie zasługiwał zarzut podnoszący naruszenie art. 106 § 3 p.p.s.a. w związku z art. 134 § 1 p.p.s.a. jak i w związku z art. 141 § 4 p.p.s.a., a także zarzut podnoszący naruszenie art. 106 § 3 p.p.s.a. w związku art. 106 § 5 p.p.s.a. oraz w związku z art. 233 § 1 k.p.c. Zgodnie z art. 106 § 3 p.p.s.a., Sąd może z urzędu lub na wniosek stron przeprowadzić dowody uzupełniające z dokumentów, jeżeli jest to niezbędne do wyjaśnienia istotnych wątpliwości i nie spowoduje nadmiernego przedłużenia postępowania w sprawie. Sąd administracyjny nie prowadzi postępowania dowodowego, którego celem jest ustalenie stanu faktycznego, a jedynie weryfikuje legalność wydanych przez organy administracji aktów. Przeprowadzenie dowodu uzupełniającego z dokumentu, na podstawie art. 106 § 3 p.p.s.a. może mieć miejsce wyjątkowo, gdy jest to niezbędne do wyjaśnienia istotnych wątpliwości. Przywołany przepis wyraźnie stanowi o przeprowadzeniu dowodu, a nie o prowadzeniu postępowania dowodowego. Oznacza to, że art. 106 § 3 p.p.s.a. nie służy zarówno zwalczaniu ustaleń faktycznych poczynionych w postępowaniu administracyjnym, z którymi strona się nie zgadza, jak i przeprowadzaniu dowodów, których przeprowadzenia zaniechano w toku postępowania administracyjnego, zastępując w tym zakresie organy. Skarżący w tej sprawie przedstawił w postępowaniu sądowoadministracyjnym opinię rzeczoznawcy budowlanego oraz zdjęcia i film z października 2020 r. mające obrazować zalewanie przedmiotowych działek. Sąd I instancji odniósł się do złożonej opinii uznając ją za nieprzydatną, natomiast nie odniósł się do złożonych zdjęć i filmu, co niewątpliwie stanowiło uchybienie, ale uchybienie to nie miało wpływu na wynik sprawy. Wynika to przede wszystkim z tego, że dokonując kontroli legalności zaskarżonej decyzji Sąd I instancji uwzględnia stan prawny i faktyczny z daty jej wydania, a więc w tej sprawie z września 2020 r. Natomiast wszystkie złożone dokumenty zostały sporządzone po tej dacie, a zatem ze swojej istoty nie podlegały ocenie właściwych w sprawie organów. Nie mogły więc również stanowić podstawy do stwierdzenia, że w związku z treścią tych dokumentów organy naruszyły przepisy postępowania w stopniu uzasadniającym uwzględnienie skargi. Jednocześnie dokumenty te nie mogły być przedmiotem oceny Sądu I instancji, ponieważ oznaczałoby to prowadzenie postępowania dowodowego przez ten Sąd, niejako w zastępstwie organu i w ramach kolejnej instancji postępowania administracyjnego, co jest oczywiście niedopuszczalne w świetle obowiązujących przepisów. Niezależnie od powyższych ograniczeń postępowania, Naczelny Sąd Administracyjny podziela stanowisko Sądu I instancji, że złożona przez skarżącego opinia z października 2020 r. nie mogła mieć znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Nie kwestionując wiedzy rzeczoznawcy budowlanego, należy zauważyć, że nie wykazał on, że posiada uprawnienia do sporządzenia opinii hydrologicznej, a co do zasady opinię biegłego w postępowaniu administracyjnym można podważyć kontropinią osoby posiadającą analogiczną wiedzę potwierdzoną stosownymi uprawnieniami. Jedynie ubocznie zauważyć należy, że wnioski złożonej przez skarżącego opinii w zakresie prawa wodnego są niezwykle lakoniczne i sprowadzają się w istocie do powołania art. 29 Prawa wodnego, natomiast sama opinia w znaczącej części odnosi się do kwestii związanych z prawem budowlanym, co nie było przedmiotem tej sprawy.
Na uwzględnienie nie zasługiwał także zarzut podnoszący naruszenie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a. w związku z art. 7 i art. 77 § 1 oraz art. 80 k.p.a. Sąd I instancji dokonał bowiem prawidłowej oceny stanu faktycznego sprawy ustalonego przez właściwe w sprawie organy administracji publicznej. Mając na uwadze wcześniejsze rozważania, należy uznać, że zarzuty podnoszone przez skarżącego w tym zakresie są w istocie gołosłowne. Skarżący kwestionuje sporządzoną w postępowaniu administracyjnym opinię hydrologiczną na podstawie gołosłownych twierdzeń, co nie jest wystarczające do jej skutecznego podważenia. Skarżący pomija przy tym, że jak wynika z opinii biegłego kwestia zalewania działki (...)/10 i dalszych działek znajdujących się w lokalnej niecce terenowej jest związana ze sposobem odprowadzania wód z części dachu budynku zlokalizowanego na działce (...)/20. Biegły wskazał, że jest to potwierdzone w oparciu o wykonany pomiar geodezyjny, dokumentację fotograficzną i modelowanie hydrodynamiczne. Kwestia możliwości skorzystania z map satelitarnych, do których odnosi się skarżący w skardze kasacyjnej, również była przedmiotem rozważań biegłego, który wyjaśnił powody braku celowości skorzystania z Geoportalu. Zarzuty kasacyjne odnoszące się naruszenia przepisów postępowania administracyjnego nie mogły zatem odnieść zamierzonego skutku.
Skarżący zarzucił także naruszenie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a. w związku z art. 153 p.p.s.a. przez wydanie decyzji bez uwzględnienia zaleceń i wskazań Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego zawartych w wyroku z 24 października 2018 r. Zarzut ten opiera się na stwierdzeniu, że przy ponownym rozpoznaniu sprawy biegły nie wykonał określonych czynności dowodowych. Zarzut ten nie mógł jednak odnieść zamierzonego skutku. W wyroku z 24 października 2018 r. Sąd I instancji zakwestionował ustalenia sporządzonej wówczas opinii biegłego wskazując na jej niewystarczający zakres. W związku z tym w ponownie prowadzonym postępowaniu administracyjnym sporządzono kolejną opinię hydrologiczną oraz jej uzupełnienie. Należy przypomnieć, że wojewódzki sąd administracyjny nie prowadził postępowania dowodowego, a zatem ocena opinii biegłego była wyłącznie oceną formalną i nie dotyczyła kwestii merytorycznych wymagających wiadomości specjalnych. Stąd też Sąd I instancji w wyroku z 24 października 2018 r. nie mógł sformułować wiążących wytycznych odnośnie treści opinii biegłego, a jedynie mógł zwrócić uwagę na celowość przeprowadzenia konkretnych czynności, o których podjęciu decydował ostatecznie biegły i co podlegało ocenie właściwego w sprawie organu. W tym znaczeniu brak jest podstaw do stwierdzenia, że doszło do naruszenia art. 153 p.p.s.a. w ponownie prowadzonym postępowaniu. Natomiast Sąd I instancji prawidłowo orzekł w kontrolowanym obecnie wyroku, że zaskarżona obecnie decyzja jest prawidłowa w świetle oceny prawnej wyrażonej w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 24 października 2018 r. II SA/Kr 910/18.
Powyższe oznacza, że na uwzględnienie nie zasługiwał także zarzut podnoszący naruszenie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a p.p.s.a. w związku art. 29 ust. 3 Prawa wodnego oraz w związku z art. 545 ust. 4 ustawy z 20 lipca 2017 r. Prawo wodne. Wykładnia art. 29 ust. 3 Prawa wodnego nie budziła w istocie wątpliwości, natomiast Sąd I instancji trafnie orzekł, że organy nie miały podstawy do zastosowania tego przepisu w świetle prawidłowo ustalonego stanu faktycznego sprawy. Stąd też brak było podstaw do uchylenia zaskarżonej decyzji w związku z nieprawidłowym zastosowaniem art. 29 ust. 3 Prawa wodnego na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a p.p.s.a.
Jedynie ubocznie zauważyć należy, że Naczelny Sąd Administracyjny zapoznał się z uzupełnieniem uzasadnienia skargi kasacyjnej złożonym przez skarżącego, jednak argumenty tego pisma nie mogły mieć wpływu na wynik sprawy. Przede wszystkim dopuszczalne jest złożenie uzupełnienia uzasadnienia skargi kasacyjnej, ale mając na uwadze sformalizowany charakter skargi kasacyjnej, pismo to również powinno zostać sporządzone przez profesjonalnego pełnomocnika, żeby mogło zostać potraktowane jako integralna część skargi kasacyjnej objętej tego rodzaju przymusem adwokacko-radcowskim. W tej sprawie uzupełnienie uzasadnienia skargi kasacyjnej zostało sporządzone osobiście przez skarżącego i pomimo swojej obszernej treści zawiera przede wszystkim szereg rozważań o charakterze ogólnym, oderwanych od zarzutów kasacyjnych, a także rozważania, które nie dotyczą bezpośrednio przedmiotu tej sprawy.
Jeżeli nie są Państwo zadowoleni z wyniku postępowania administracyjnej i są zdecydowani na wniesienie skargi kasacyjnej prosimy o kontakt.