Dla porządku należy przypomnieć, że niniejsza sprawa jest rozpoznawana w następstwie uchylenia przez Naczelny Sąd Administracyjny opisanym wyżej wyrokiem z 21 czerwca 2023 r., sygn. akt III FSK 1116/22 orzeczenia Sądu pierwszej instancji z 8 czerwca 2022 r., sygn. akt I SA/Go 121/22 i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania.
Zgodnie z art. 190 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sadami administracyjnymi (Dz. U. z 2023 r. poz. 1634; dalej: p.p.s.a.) Sąd, któremu sprawa została przekazana, związany jest wykładnią prawa dokonaną w tej sprawie przez Naczelny Sąd Administracyjny. Nie można oprzeć skargi kasacyjnej od orzeczenia wydanego po ponownym rozpoznaniu sprawy na podstawach sprzecznych z wykładnią prawa ustaloną w tej sprawie przez Naczelny Sąd Administracyjny. Powołany przepis w sposób jednoznaczny wyznacza kierunek postępowania sądu pierwszej instancji, który nie posiada już na tym etapie postępowania sądowoadministracyjnego swobody w zakresie wykładni prawa, jak również nie może odstąpić od wskazań co do dalszego postępowania, zawartych w wyroku NSA. Mimo uchylenia orzeczenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania, określone kwestie sporne uważać trzeba bowiem za ostatecznie przesądzone. Powoduje to w konsekwencji zawężenie granic ponownego rozpoznania sprawy do granic, w jakich Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznał skargę kasacyjną (por. wyrok NSA z dnia 2 grudnia 2014 r., sygn. akt I FSK 1448/13 - powoływane orzeczenia sądowe dostępne są na stronie internetowej orzeczenia.nsa.gov.pl).
W konsekwencji przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd pierwszej instancji zobligowany jest uwzględnić wskazania wyrażone w wyroku NSA z 21 czerwca 2023 r., sygn. akt III FSK 1116/22.
W pierwszej kolejności NSA przesądził, że - w świetle wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 24 lutego 2021 r., SK 39/19, w którym stwierdzono niezgodność art. 1a ust. 1 pkt 3 u.p.o.l. z art. 64 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 i art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej - niemożność wykonywania przez Skarżącą usług w zakresie transportu kolejowego nie pozbawia tych gruntów związku z działalnością gospodarczą Spółki. Oznacza to, że grunty po zlikwidowanych liniach kolejowych podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości.
Jako że na mocy art. 190 p.p.s.a. WSA związany jest wykładnią prawa dokonaną przez sąd kasacyjny, to nie ma podstaw, aby ponownie analizować zarzuty Skarżącej w powyższym zakresie.
Na obecnym etapie rola Sądu pierwszej instancji - zgodnie z wytycznymi NSA - sprowadza się do oceny, czy i jakie fragmenty stanowiących przedmiot własności Spółki gruntów są usytuowane w pasach drogowych. Sąd kasacyjny uznał, że w wyroku z 8 czerwca 2022 r., sygn. akt I SA/Go 121/22 WSA niewłaściwe zinterpretował art. 2 ust. 3 pkt 4 u.p.o.l. Sąd pierwszej instancji ograniczył bowiem definicję "pasa drogowego" wyłącznie do oceny statusu prawnego dróg publicznych (krajowych, wojewódzkich, powiatowych i gminnych), pomijając przy tym, że ów przepis posługuje się kategorią "pasa drogowego dróg publicznych w rozumieniu przepisów o drogach publicznych", zdefiniowanego w art. 4 pkt 1 u.d.p. Przy czym kluczowe dla rozstrzygnięcia spornego zagadnienia, tj. dla ustalenia obszaru gruntów znajdujących się w pasie drogowym, a w efekcie także obiektów, które w tym obszarze są zlokalizowane, mogą mieć np. mapy sporządzone przez uprawnionego geodetę z wyraźnym wskazaniem linii granicznych pasa drogowego i zaznaczeniem usytuowanych na nim obiektów związanych z zabezpieczeniem ruchu drogowego.
Uwzględniając powyższe, lektura zaskarżonej decyzji SKO prowadzi do wniosku, że organ w ogóle nie odniósł się do wyżej przedstawionej kwestii. Tym samym nie jest możliwa w tym zakresie kontrola sądowoadministracyjna decyzji. Brak w niej bowiem opisu odpowiednich ustaleń faktycznych. Organ odwoławczy w ogóle nie przeanalizował kwestii wyłączenia z opodatkowania podatkiem od nieruchomości gruntów zajętych pod pasy drogowe dróg publicznych. W konsekwencji Kolegium naruszyło art. 120, 121 § 1, art. 122, art. 180 § 1, art. 187 § 1 oraz art. 210 § 1 pkt 6 O.p. w zw. z art. 2 ust. 3 pkt 4 u.p.o.l. w zw. z art. 2a i art. 4 ust. 1 i 2 u.d.p. Koniecznym więc stało się wyeliminowanie z obrotu prawnego zaskarżonej decyzji SKO.
Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Kolegium uwzględni stanowisko Sądu pierwszej instancji wyrażone w niniejszym uzasadnieniu oraz wytyczne wskazane w wyroku NSA z 21 czerwca 2023 r., sygn. akt III FSK 1116/22. Organ odwoławczy oceni, czy i w jakim zakresie niezbędne jest uzupełnienie materiału dowodowego, by w dalszej kolejności mógł jednoznacznie ustalić, czy sporne działki znajdujące się w pasie drogowym dróg publicznych i czy podlegają zwolnieniu z opodatkowania podatkiem od nieruchomości na podstawie art. 2 ust. 3 pkt 4 u.p.o.l. w zw. z art. 2a i art. 4 ust. 1 i 2 u.d.p.
Mając na uwadze powyższe okoliczności, Sąd na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a i c) p.p.s.a. orzekł o uchyleniu zaskarżonej decyzji. O zwrocie kosztów postępowania orzeczono na podstawie art. 200, z art. 205 § 1 i 206 p.p.s.a. w zw. z § 2 ust. 1 pkt1 lit. g rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 16 sierpnia 2018 r. w sprawie wynagrodzenia za czynności doradcy podatkowego w postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2018 r. poz. 1687). Zasądzając zwrot kosztów postępowania, na które składają się wpis od skargi oraz wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości po 50%, Sąd uwzględnił, że do WSA wniesiono kilka skarg o zbieżnej treści, a uwzględniono jedynie część zarzutów skargi.
Jeżeli nie są Państwo zadowoleni z wyniku postępowania administracyjnej i są zdecydowani na wniesienie skargi kasacyjnej prosimy o kontakt.