Stosownie do art. 179a p.p.s.a. jeżeli przed przedstawieniem skargi kasacyjnej Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu wojewódzki sąd administracyjny stwierdzi, że w sprawie zachodzi nieważność postępowania albo podstawy skargi kasacyjnej są oczywiście usprawiedliwione, uchyla zaskarżony wyrok lub postanowienie rozstrzygając na wniosek strony także o zwrocie kosztów postępowania kasacyjnego i na tym samym posiedzeniu ponownie rozpoznaje sprawę.
Wskazany przepis umożliwia Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Olsztynie dokonanie autokontroli zaskarżonego wyroku lub postanowienia, od którego przysługuje skarga kasacyjna. Przy czym z woli ustawodawcy, uchylenie zaskarżonego orzeczenia i ponowne rozpoznanie sprawy może nastąpić wówczas, gdy sąd ten uzna, że podstawy skargi kasacyjnej są oczywiście usprawiedliwione lub w razie stwierdzenia przesłanek nieważności. Podstawy skargi są oczywiście usprawiedliwione, w szczególności jeżeli sąd "od razu", "na pierwszy rzut oka" ocenia jako uzasadnione zarzuty i żądania zawarte w skardze kasacyjnej.
W ocenie Sądu taka właśnie sytuacja miała miejsce w rozpatrywanej sprawie.
W skardze kasacyjnej złożonej od wyroku tutejszego Sądu z dnia 16 grudnia 2020 r. profesjonalny pełnomocnik strony skarżącej zarzucił zaskarżonemu wyrokowi m.in. naruszenie przepisów postępowania, które miały istotny wpływ na wynik sprawy, poprzez naruszenie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a p.p.s.a. w związku z art. 122, art. 187 § 1 oraz art. 191 O.p. skutkujące oddaleniem skargi podatnika i utrzymaniem w obrocie prawnym zaskarżonej decyzji podatkowej, poprzez:
- nieuwzględnienie, że w sprawie doszło do naruszenia obowiązku dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy,
- nieuwzględnienie, że w sprawie naruszono obowiązek zgromadzenia i wyczerpującego rozpatrzenia materiału dowodowego oraz
- nieuwzględnienia, że w sprawie naruszono obowiązek dokonania oceny na podstawie całego materiału dowodowego oraz weryfikacji, czy dana okoliczność została udowodniona.
W uzasadnieniu powyższego zarzutu skarżący podniósł, że w sprawie dotyczącej małżonki skarżącego, z którą podatnik prowadzi wspólne gospodarstwo domowe decyzja o odmowie umorzenia zaległości podatkowych w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2011 r. została uchylona wyrokiem WSA w Olsztynie w sprawie o sygn. akt I SA/Ol 77/20. Wyrok ten nie został zaskarżony przez Dyrektora Izby Administracji Skarbowej do NSA.
Zdaniem Sądu powyższy zarzut zasługuje na uwzględnienie i jest usprawiedliwiony. Wskazać należy, że subsumcja przepisów prawa materialnego jest związana z zaistnieniem określonego stanu faktycznego. Ten zaś winien być ustalony w postępowaniu administracyjnym. W przedmiotowej sprawie organy podatkowe obu instancji w ustaleniach stanu faktycznego całkowicie pominęły istotną dla przedmiotowej sprawy okoliczność, iż w stosunku do małżonki skarżącego, z którą strona prowadzi wspólne gospodarstwo domowe analogiczna decyzja dotycząca odmowy umorzenia zaległości podatkowych w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2011 r. została wyeliminowana z porządku prawnego prawomocnym wyrokiem WSA w Olsztynie w sprawie o sygn. akt I SA/Ol 77/20. Okoliczność ta została wyartykułowana przez pełnomocnika strony skarżącej dopiero w skardze kasacyjnej od wyroku tutejszego Sądu z dnia 16 grudnia 2020 r.
Przypomnieć trzeba, że zgodnie z art. 133 § 1 p.p.s.a. Sąd administracyjny orzeka na podstawie administracyjnych akt sprawy, chyba, iż organ administracji nie wykonał obowiązku przekazania akt sprawy do sądu administracyjnego. Obowiązek wydania wyroku na podstawie akt sprawy - rozumiany, jako oparcie rozstrzygnięcia na istotnych w sprawie faktach prawidłowo udokumentowanych w aktach sprawy - oznacza orzekanie na podstawie materiału dowodowego znajdującego się w aktach administracyjnych sprawy i stanowiącego podstawę faktyczną wydania zaskarżonego aktu oraz zakaz wykraczania poza ten materiał. Jest rzeczą oczywistą, że to organ ustala stan faktyczny, a Sąd ocenia czy uczyniono to prawidłowo. Subsumpcja przepisów prawa materialnego może być dokonana po prawidłowym ustaleniu stanu faktycznego.
Reasumując, rozstrzygnięcie organu odwoławczego wydane zostało z naruszeniem art. 122, art. 187 § 1, art. 191, art. 124 i art. 210 O.p. w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Brak uwzględnienia w stanie faktycznym niniejszej sprawy rozstrzygnięcia w stosunku do współmałżonki podatnika narusza poczucie równości wobec prawa podatników znajdujących się w analogicznej sytuacji materialnej i życiowej. Organ odwoławczy ponownie rozpatrując sprawę usunie stwierdzone uchybienie. Wydając decyzję w ramach uznania administracyjnego, organ zważy aby w niniejszej sprawie nie tylko przestrzegać obowiązujących przepisów prawa, lecz także działać w sposób rozsądny i sprawiedliwy, urzeczywistniając zasadę proporcjonalności (art. 31 ust. 3 Konstytucji RP) i równości wobec prawa (art. 32 Konstytucji RP).
Ponieważ skarga kasacyjna okazała się skuteczna, Sąd pierwszej instancji orzekł, jak w sentencji, czyli uchylił zaskarżony wyrok na podstawie art. 179a p.p.s.a. (w trybie autokontroli), a także uchylił na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) oraz art. 135 p.p.s.a. zaskarżoną decyzję.
O zwrocie kosztów postępowania w kwocie 1.587 zł Sąd orzekł na podstawie art. 179a w związku z art. 200 i art. 203 pkt 1, art. 205 § 2 oraz art. 209 p.p.s.a., a także § 14 ust. 1 pkt 1c i § 14 ust. 1 pkt 2b rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 265 z późn. zm.).
Na wysokość zasądzonych kosztów postępowania sądowego składają się: uiszczony wpis od skargi 500 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa 17 zł, wynagrodzenie radcy prawnego za postępowanie przed sądem administracyjnymi w pierwszej instancji 480 zł, uiszczona opłata kancelaryjna za odpis wyroku z uzasadnieniem 100 zł, wpis od skargi kasacyjnej 250 zł, wynagrodzenie radcy prawnego za postępowanie przed sądem administracyjnymi w drugiej instancji 240 zł.
Jeżeli nie są Państwo zadowoleni z wyniku postępowania administracyjnej i są zdecydowani na wniesienie skargi kasacyjnej prosimy o kontakt.