Zgodnie z art. 183 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2022 r. poz. 329, dalej jako "p.p.s.a."), Naczelny Sąd Administracyjny związany jest podstawami skargi kasacyjnej, z urzędu zaś bierze pod uwagę jedynie nieważność postępowania. W niniejszej sprawie żadna z wymienionych w art. 183 § 2 p.p.s.a. przesłanek nieważności postępowania nie zaistniała, wobec czego kontrola Naczelnego Sądu Administracyjnego ograniczyła się do zbadania zawartych w skardze kasacyjnej zarzutów.
Skarga kasacyjna, kwestionująca zaskarżony wyrok, opiera się jedynie na zarzucie naruszenia prawa materialnego, tj. art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2020 r. poz. 111 z późn. zm. - dalej jako "u.ś.r.") przez jego niewłaściwe zastosowanie i uznanie, że nie zachodzą przesłanki do przyznania skarżącej świadczenia pielęgnacyjnego w związku z opieką nad matką, H. M.
Naczelny Sąd Administracyjny zwraca uwagę, że złożona skarga kasacyjna, pomimo że została sporządzona przez adwokata, nie wypełnia wymagań normatywnych dotyczących elementów konstrukcyjnych, jakimi musi cechować się ten środek zaskarżenia.
W skardze kasacyjnej należy przytoczyć podstawy kasacyjne wraz z ich uzasadnieniem, ponieważ Naczelny Sąd Administracyjny, działając jako sąd kasacyjny, nie jest uprawniony do samodzielnego konkretyzowania zarzutów lub też stawiania hipotez co do tego, jakiego przepisu dotyczy podstawa kasacji. W konsekwencji, koniecznym warunkiem uznania, że strona powołuje się w skardze kasacyjnej na jedną z podstaw kasacji, jest wskazanie, które konkretnie przepisy, oznaczone jako artykuł, paragraf, ustęp, punkt ustawy zostały naruszone, na czym to naruszenie polegało oraz jaki mogło mieć wpływ na wynik sprawy.
Z kolei obowiązek uzasadnienia zarzutów nakłada na sporządzającego skargę kasacyjną powinność połączenia poszczególnych zarzutów z argumentami uzasadnienia. Jakkolwiek przepisy nie wprowadzają w tym zakresie szczególnych wymagań dla konstrukcji uzasadnienia i skutek ten możliwy jest do osiągnięcia w dowolny sposób, to musi być możliwe względnie jednoznaczne przyporządkowanie poszczególnych argumentów do zarzutów, tak aby Naczelny Sąd Administracyjny mógł odnieść się do nich, rozpoznając skargę kasacyjną. Naczelny Sąd Administracyjny nie może we własnym zakresie decydować, jakich argumentów strona zamierzała użyć dla uzasadnienia stawianych zarzutów. Argumenty uzasadnienia powinny także postawać w rzeczowym związku z przedmiotem zarzutów.
Stawiając zarzut naruszenia art. 17 ust. 1 u.ś.r. skarżąca nie wskazuje jednak, o który punkt (1, 2, 3 czy 4) art. 17 ust. 1 u.ś.r. chodzi. Nie wskazuje również miejsca publikacji tego przepisu, co w przypadku takiej ustawy, jak ustawa o świadczeniach rodzinnych, wielokrotnie nowelizowanaj, jest rzeczą istotną.
W uzasadnieniu skargi kasacyjnej jej autor, przedstawiając argumentację przemawiającą za naruszeniem ww. przepisu, powołuje się na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 21 października 2014 r. wydany w sprawie K 38/13. W wyroku tym Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 17 ust. 1b u.ś.r. w zakresie, w jakim różnicuje prawo do świadczenia pielęgnacyjnego osób sprawujących opiekę nad osobą niepełnosprawną po ukończeniu przez nią wieku określonego w tym przepisie ze względu na moment powstania niepełnosprawności, jest niezgodny z art. 32 ust. 1 Konstytucji.
Skarżąca powołuje się również na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego o sygn. akt I OSK 1512/16.
Wskazać zatem należy, po pierwsze, że wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 10 listopada 2016 r., sygn. akt I OSK 1512/16 dotyczył innego stanu faktycznego i prawnego, a decyzja w sprawie rozpoznawanej przez Naczelny Sąd Administracyjny została wydana w postępowaniu wznowieniowym.
Po drugie, skarżąca kasacyjnie nie postawiła w skardze kasacyjnej zarzutu naruszenia przez Sąd pierwszej instancji przepisu art. 17 ust. 1b u.ś.r. Ponadto Sąd pierwszej instancji, wbrew twierdzeniom skarżącej kasacyjnie, zauważył w zaskarżonym wyroku, że organ nieprawidłowo nie uwzględnił, wydając zaskarżoną decyzję, wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 października 2014 r., sygn. akt K 38/13, lecz wskazał, że ta okoliczność jest bez znaczenia dla wyniku sprawy.
Sąd pierwszej instancji, oddalając skargę U. C., oparł się na przepisie art. 24 ust. 2 u.ś.r. i wskazał, że prawo do świadczeń rodzinnych ustala się począwszy od miesiąca, w którym wpłynął wniosek z prawidłowo wypełnionymi dokumentami, do końca okresu zasiłkowego. W sytuacji gdy wniosek o przyznanie świadczenia dotyczy okresu sprzed daty jego złożenia, nie może być uwzględniony pozytywnie. Skoro matka skarżącej zmarła w 2016 r., tj. trzy lata przed datą złożenia wniosku oświadczenie pielęgnacyjne ((...) czerwca 2019 r.), to nie jest możliwe uwzględnienie wniosku za lata poprzedzające dzień jego złożenia. Okoliczności i przyczyny niezłożenia wniosku o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego, w tym także ewentualny brak winy strony, nie mają znaczenia dla ustalenia początkowej daty przyznania świadczenia rodzinnego na gruncie art. 24 ust. 2 u.ś.r.
W tych okolicznościach podważenie stanowiska Sądu pierwszej instancji wymagało postawienia zarzutu naruszenia przepisu, który stanowił podstawę prawną wyrażonej oceny. Skarżąca nie kwestionowała jednak w skardze kasacyjnej, aby Sąd pierwszej instancji wadliwie wykonał kontrolę zaskarżonej decyzji w ramach działania z urzędu, określonego wymogami zawartymi w art. 134 § 1 p.p.s.a., ani też nie postawiła zarzutu naruszenia art. 24 ust. 2 u.ś.r.
W konsekwencji z uwagi na wyżej wskazane okoliczności skarga kasacyjna okazała się nieskuteczna.
Z wyżej wskazanych powodów Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 184 p.p.s.a., orzekł jak w sentencji o oddaleniu skargi kasacyjnej.
Skoro w niniejszej sprawie pełnomocnik skarżącej kasacyjnie - na podstawie art. 176 § 2 p.p.s.a. - zrzekł się rozprawy, a strona przeciwna w ustawowym terminie nie zawnioskowała o jej przeprowadzenie, to rozpoznanie skargi kasacyjnej nastąpiło na posiedzeniu niejawnym, zgodnie z art. 182 § 2 i 3 p.p.s.a.
Jeżeli nie są Państwo zadowoleni z wyniku postępowania administracyjnej i są zdecydowani na wniesienie skargi kasacyjnej prosimy o kontakt.