Skarga jest zasadna, a sprawa zainicjowana tą skargą, stosownie do art. 119 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 z późn. zm.); dalej "p.p.s.a.", została rozpoznana w trybie uproszczonym. Rozpoznając tą sprawę Sąd miał na uwadze, że zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 137 z późn. zm.) dokonuje kontroli zaskarżonego aktu pod względem zgodności z prawem. Z mocy zaś art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a., uwzględnienie skargi na decyzję następuje w razie stwierdzenia przez sąd naruszenie przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Z taką zaś sytuacją mamy do czynienia w kontrolowanej sprawie.
W pierwszej kolejności wymaga zauważenia, że zaskarżona decyzja wydana została w sprawie zainicjowanej wnioskiem skarżącej o zwolnienie z obowiązku opłacenia należności z tytułu składek za kwiecień 2020 r. W sprawie tej, w dacie wydania zaskarżonej decyzji w obrocie prawnym pozostawała jedynie decyzja organu z (...) sierpnia 2020 r. nr (...), mocą której organ odmówił stronie prawa do zwolnienia z opłacenia należności z tytułu ww. składek przyjmując, że strona nie przekazała dokumentów rozliczeniowych za kwiecień 2020 r. do 30 czerwca 2020 r. Ta też decyzja była przedmiotem wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, wskutek którego organ winien wydać nową decyzję w postępowaniu odwoławczym, gdyż poprzednia decyzja tego organu z (...) września 2020 r. została uchylona wyrokiem tutejszego Sądu z 17 lutego 2021 r. sygn. akt I SA/Ol 778/20.
Tymczasem organ, zamiast ponownie rozpatrzyć sprawę zakończoną opisaną powyżej decyzją z (...) sierpnia 2020 r., zaskarżoną decyzją cyt. "utrzymał w mocy decyzję z (...) września 2020 r. odmawiającą prawa do zwolnienia z opłacania należności z tytułu składek należnych za miesiąc marzec 2020 r.". Uszło zatem uwadze organu, że kontrolowana sprawa nie dotyczyła składek należnych za miesiąc marzec 2020 r. (lecz kwiecień 2020 r.), a ponadto, że w sprawie tej nie wydano opisanej przez organ decyzji pierwszoinstancyjnej z (...) września 2020 r. Co prawda w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji zawarto wywody dotyczące składek należnych za kwiecień 2020 r., to jednak dostrzeżona także przez skarżącą rozbieżność pomiędzy rozstrzygnięciem zaskarżonej decyzji a jej uzasadnieniem nie może być w okolicznościach niniejszej sprawy uznana za oczywistą omyłkę podlegającą rektyfikacji w trybie art. 113 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 735 z późn. zm.); dalej: "k.p.a.". W kontrolowanej sprawie w ogóle nie wydano bowiem decyzji z (...) września 2020 r. znak (...), a mimo to, taką decyzję organ utrzymał w mocy zaskarżoną decyzją. Inny był także przedmiot tej sprawy niż opisany w rozstrzygnięciu zaskarżonej decyzji.
Zdaniem Sądu skierowanie rozstrzygnięcia podjętego w postępowaniu odwoławczym do decyzji, która nie była przedmiotem wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, dowodzi naruszenia przez organ w tej sprawie art. 15 i art. 138 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 127 § 3 k.p.a. w stopniu mającym istotny wpływ na wynik sprawy. W obrocie prawnym nadal pozostaje bowiem nieostateczna decyzja organu z (...) sierpnia 2020 r. o odmowie zwolnienia skarżącej z obowiązku opłacenia należności z tytułu składek za kwiecień 2020 r. co do której organ nie wydał decyzji w postępowaniu odwoławczym pomimo skutecznego złożenia przez skarżącą wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy. Organ miał natomiast taki obowiązek wobec uchylenia przez tutejszy Sąd poprzedniej decyzji organu wydanej w postępowaniu odwoławczym.
Należy także podkreślić, że w wydanym w kontrolowanej sprawie wyroku z 17 lutego 2021 r. sygn. akt I SA/Ol 778/20 tutejszy Sąd zawarł ocenę prawną i wskazania co do dalszego postępowania w tej sprawie. Podane elementy tego wyroku, stosownie do art. 153 p.p.s.a., są wiążące zarówno dla organu, jak i sądu orzekającego w niniejszym składzie. Wyrok ten jest bowiem prawomocny, a nie uległy zmianie przepisy prawa dotyczące zasad przyznawania zwolnienia z obowiązku opłacenia należności z tytułu składek za kwiecień 2020 r. Lektura uzasadnienia zaskarżonej decyzji dowodzi jednak, że organ wbrew obowiązkowi wynikającemu z art. 153 p.p.s.a., odstąpił w tej sprawie od oceny prawnej zawartej w ww. prawomocnym wyroku Sądu i podjął nieuprawnioną polemikę ze stanowiskiem Sądu. Dla porządku należy wyjaśnić, że organ był stroną postępowania sądowoadministracyjnego zakończonego wyrokiem z 17 lutego 2021 r. sygn. akt I SA/Ol 778/20. Nie skorzystał jednak w tamtym postępowaniu z uprawnienia do wniesienia skargi kasacyjnej od tego wyroku (art. 173 § 2 p.p.s.a.), skutkiem czego wyrok ten jest prawomocny. Natomiast tylko wniesienie skargi kasacyjnej od wyroku jest prawnie dopuszczalnym środkiem weryfikacji przez strony prawidłowości stanowiska wojewódzkiego sądu administracyjnego. Tym samym, nieuwzględnienie przez organ przy ponownym rozpatrzeniu sprawy oceny prawnej, zawartej w prawomocnym wyroku sądu, stanowi nieuprawnioną polemikę z oceną Sądu, która dowodzi naruszenia przez organ art. 153 p.p.s.a. w stopniu mającym istotny wpływ na wynik sprawy.
Organ przyjął bowiem w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, że skoro w wymaganym czasie strona nie złożyła deklaracji rozliczeniowej z prawidłową podstawą wymiaru składek za kwiecień 2020 r., to organ nie miał zarówno podstaw do wyliczenia kwoty składek podlegających zwolnieniu, jak i wydania pozytywnej decyzji o zwolnieniu z ich opłacenia. Jak trafnie podniosła jednak skarżąca, stanowisko to jest sprzeczne z oceną Sądu zawartą w ww. prawomocnym wyroku, że "prawo do zwolnienia powinno być respektowane w przypadku zaistnienia ustawowych przesłanek do zwolnienia i gdy organ z urzędu dysponuje dokumentacją rozliczeniową, która umożliwi wyliczenie podstawy wymiaru składek i wysokości składek za sporny okres". Sąd wyraźnie wskazywał w tym wyroku, że dotyczy to przykładowo okresu pobierania zasiłku chorobowego, ponieważ podstawa wymiaru składek i wysokość składek na ubezpieczenia społeczne za ten okres uległa zmianie. Ocenił, że w takim przypadku należałoby przyjąć, że organ dysponował stosowną dokumentacją rozliczeniową, co możliwe jest przy zastosowaniu wykładni systemowej.
Organ nie zastosował się jednak do tej oceny Sądu i to pomimo ustalenia, że w przypadku skarżącej podstawa wymiaru składek i wysokość składek na ubezpieczenia społeczne za kwiecień 2020 r. uległa zmianie z powodu jednodniowego pobrania zasiłku chorobowego w tym okresie. Z informacji znajdujących się w aktach sprawy wynika także, że cyt. "wg danych w FW - PS dokonany przez ZUS jest w wysokości korekty złożonej przez płatnika (1354,64 zł)", zaś "najniższa obowiązująca płatnika podstawa za 04/2020 wynosi 3.031,66 zł tj. podstawa pomniejszona o 1 dzień zasiłku chorobowego" (k. 36 akt adm.). Ustalenia te dowodzą, że organ, zgodnie z oceną Sądu zawartą w prawomocnym wyroku z 17 lutego 2021 r. sygn. akt I SA/Ol 778/20, dysponuje stosowną dokumentacją rozliczeniową. Okoliczność ta wyklucza natomiast możliwość pozbawienia skarżącej prawa do zwolnienia z obowiązku opłacenia należności z tytułu składek za kwiecień 2020 r. z powodu niezłożenia deklaracji rozliczeniowej z prawidłową podstawą wymiaru składek za ten okres.
Ponownie rozpatrując sprawę organ uwzględni zatem ocenę prawną zawartą zarówno w niniejszym orzeczeniu, jak i w prawomocnym wyroku tutejszego Sądu z 17 lutego 2021 r. sygn. akt I SA/Ol 778/20. Dokona także weryfikacji prawidłowości własnej decyzji z (...) sierpnia 2020 r., będącej przedmiotem wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy złożonego przez skarżącą w kontrolowanej sprawie. Przed wydaniem decyzji w postępowaniu odwoławczym umożliwi zaś skarżącej wypowiedzenie się co do zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, stosownie do art. 10 § 1 k.p.a.
Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a., orzeczono jak w sentencji.
Jeżeli nie są Państwo zadowoleni z wyniku postępowania administracyjnej i są zdecydowani na wniesienie skargi kasacyjnej prosimy o kontakt.