Osoby, które mogą wnieść skarge kasacyjną w postępowaniu cywilnym.
Tylko strona, Prokurator Generalny lub Rzecznik Praw Obywatelskich może wnieść skargę kasacyjną do Sądu Najwyższego. Wniesienie skargi kasacyjnej przez stronę wyłącza - w zaskarżonym zakresie - wniesienie skargi kasacyjnej przez Prokuratora Generalnego lub Rzecznika Praw Obywatelskich.
Przesłankę dopuszczalności środka zaskarżenia stanowi co do zasady pokrzywdzenie orzeczeniem (gravamen). Istnieje ono wtedy, gdy zaskarżone orzeczenie jest obiektywnie w sensie prawnym niekorzystne dla skarżącego, ponieważ z punktu widzenia jego skutków związanych z prawomocnością materialną skarżący nie uzyskał ochrony prawnej, którą zamierzał osiągnąć przez swoje działanie procesowe. Brak tak rozumianego interesu prawnego prowadzi do odrzucenia środka odwoławczego (I CSK 3932/22).
Strona może, co do zasady, zaskarżać korzystne dla siebie orzeczenia, jeżeli zapadły one na podstawie, która może w przyszłości ze względu na powagę rzeczy osądzonej prowadzić do skutków dla niej niekorzystnych. Należy jednak odróżnić samą możliwość zaskarżania tego rodzaju orzeczeń, wynikającą z wykładni utrwalonego w orzecznictwie pojęcia gravaminis, tj. interesu prawnego w zaskarżeniu, który zachodzi wtedy, gdy orzeczenie jest w sensie prawnym obiektywnie niekorzystne dla skarżącego, gdyż z punktu widzenia skutków związanych z prawomocnością materialną, nie uzyskał takiej ochrony prawnej, którą zamierzał osiągnąć w postępowaniu poprzedzającym wydanie orzeczenia od niedopuszczalności zaskarżenia z innych przyczyn(V CZ 73/21).
Zgodnie z art. 3981 § 1 k.p.c. od wydanego przez sąd drugiej instancji prawomocnego wyroku lub postanowienia w przedmiocie odrzucenia pozwu albo umorzenia postępowania kończących postępowanie w sprawie strona, Prokurator Generalny, Rzecznik Praw Obywatelskich lub Rzecznik Praw Dziecka może wnieść skargę kasacyjną do Sądu Najwyższego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Przytoczona regulacja wyłącza dopuszczalność skargi kasacyjnej od innych, niż w niej wskazane, prawomocnych postanowień sądu drugiej instancji, chociażby kończyły one postępowanie w sprawie(II USK 40/21).
Z wykładni językowej art. 3981 § 1 k.p.c. wywieść należy, że legitymacja przysługująca oznaczonym podmiotom chroniącym interes publiczny wynika wprost z tej normy, a nie przepisów określających zadania, formy organizacyjne i sposób funkcjonowania instytucji, na których czele stoją. Odwoływanie się do rzekomo utrwalonych zwyczajów i praktyki sądów jest, wobec formalizmu prawa procesowego, niedopuszczalne. Do wniesienia skargi kasacyjnej na podstawie art. 3981 § 1 k.p.c. legitymowany jest wyłącznie Prokurator Generalny. Jeżeli występują przyczyny uniemożliwiające osobiste podjęcie tej czynności w indywidualnej sprawie w jego imieniu i w jego zastępstwie skargę może wnieść Zastępca Prokuratora Generalnego. Każdorazowo powinien przy tym wskazać, że przyczyna taka zachodzi oraz że działa w zastępstwie i z upoważnienia Prokuratora Generalnego. Niedopuszczalne jednak jest przekazanie tej kompetencji w wewnętrznym akcie administracyjnym ustalającym zakres czynności Prokuratora Generalnego i jego zastępców (V CZ 78/15).
Niedopuszczalna jest skarga kasacyjna pozwanego - dłużnika solidarnego - który nie wniósł apelacji od wyroku sądu pierwszej instancji, a sąd drugiej instancji nie rozpoznał w stosunku do niego na podstawie art. 378 § 2 k.p.c. apelacji wniesionej przez innego dłużnika solidarnego. W razie uwzględnienia apelacji innego dłużnika solidarnego, dłużnik solidarny, który apelacji nie wniósł, a sąd drugiej instancji nie rozpoznał w stosunku do niego apelacji na podstawie art. 378 § 2 k.p.c., może wytoczyć powództwo o pozbawienie wykonalności wydanego przeciwko niemu tytułu wykonawczego (art. 840 § 1 pkt 2 w związku z art. 375 § 2 k.c.) (V CSK 506/13).
Współpozwanemu w procesie nie przysługuje prawo zaskarżenia wyroku w części oddalającej powództwo (w całości lub w części) w stosunku do pozostałego pozwanego także wówczas, gdy uwzględnienie powództwa (w całości lub w części) w stosunku do innego pozwanego mogłoby mieć wpływ na zakres odpowiedzialności tego skarżącego. Zaskarżenie wyroku w części oddalającej powództwo względem innych pozwanych może nastąpić tylko przez powoda(II CKN 1413/00).
Strona może oczywiście wnieść skargę osobiście lub przez pełnomocnika. Udzielenie pełnomocnictwa procesowego do reprezentowania strony w określonej sprawie, bez ograniczenia jego zakresu, oznacza umocowanie pełnomocnika także do sporządzenia i wniesienia skargi kasacyjnej (III CZ 13/2006).
Spod kontroli kasacyjnej Sądu Najwyższego w okolicznościach tej sprawy uchyla się możliwość bezpośredniej oceny prawidłowości określenia kręgu podmiotów, które powinny brać udział w postępowaniu wieczystoksięgowym. Nie oznacza to jednak braku potrzeby rozważenia, czy po stronie wnoszącego kasację występuje w ogóle interes prawny w zaskarżeniu orzeczenia (tzw. w nauce prawa procesowego „gravamen”)(I CKN 88/96). Podmiotowi, który nie był stroną postępowania, nie przysługuje kasacja od postanowienia o odrzuceniu apelacji(I PZ 49/99).
Ponadto nie jest dopuszczalna skarga interwenienta ubocznego występującego po stronie pozwanej, wniesiona od wyroku reformatoryjnego uwzględniającego powództwo w następstwie jego uznania przez pozwaną w postępowaniu apelacyjnym (I CKN 658/97).
Współpozwanemu w procesie nie przysługuje prawo zaskarżenia wyroku w części oddalającej powództwo w stosunku do pozostałego pozwanego także wówczas, gdy uwzględnienie powództwa w całości lub w części wpływa na zakres odpowiedzialności tego skarżącego. Zaskarżenie wyroku w części oddalającej powództwo wobec innych pozwanych może nastąpić tylko przez powoda(II CKN 1413/2000).
Jeżeli jednen z dwóch pozwanych nie zaskarżył wyroku Sądu I instancji, zasądzającego świadczenie solidarnie, zaś sąd drugiej instancji zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że powództwo w stosunku do pozwanego skarżącego oddalił, to kasacja pozwanego, która wyroku sądu pierwszej instancji nie zaskarżył podlega odrzuceniu, choćby pozwany ten był powiadomiony o rozprawie apelacyjnej i otrzymał wyrok sądu drugiej instancji wraz z uzasadnieniem(II CZ 178/99).
Kasacja nie przysługuje interwenientowi ubocznemu od postanowienia sądu drugiej instancji oddalającego jego zażalenie na niedopuszczenie do udziału w sprawie wskutek uwzględnienia opozycji(III CZ 36/97).
Jeżeli nie są Państwo zadowoleni z wyniku postępowania cywilnego i są zdecydowani na wniesienie skargi kasacyjnej prosimy o kontakt.