Administracyjną skargę kasacyjną wnosi się do sądu, który wydał zaskarżony wyrok lub postanowienie, w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia stronie odpisu orzeczenia z uzasadnieniem.
Termin do wniesienia skargi kasacyjnej dla stron wiąże również prokuratora, Rzecznika Praw Obywatelskich i Rzecznika Praw Dziecka. Jeżeli jednak orzeczenia nie doręcza się stronie prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich i Rzecznik Praw Dziecka mogą w terminie trzydziestu dni od dnia wydania orzeczenia wystąpić o sporządzenie uzasadnienia orzeczenia i wnieść skargę kasacyjną w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpisu orzeczenia z uzasadnieniem.W razie ustanowienia w ramach prawa pomocy adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego po wydaniu orzeczenia, na wniosek złożony przez stronę, której doręcza się odpis orzeczenia z uzasadnieniem sporządzonym z urzędu, albo przez stronę, która zgłosiła wniosek o sporządzenie uzasadnienia orzeczenia, termin do wniesienia skargi kasacyjnej biegnie od dnia zawiadomienia pełnomocnika o jego wyznaczeniu, jednak nie wcześniej niż od dnia doręczenia stronie odpisu orzeczenia z uzasadnieniem.
Warunkiem wniesienia skargi kasacyjnej w przypadku oddalenia skargi przez sąd pierwszej instancji jest terminowe złożenie wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku sądu pierwszej instancji(III FSK 1859/21).
Zmiana lub rozszerzenie podstaw kasacyjnych ograniczone jest natomiast, określonym w art. 177 § 1 p.p.s.a. terminem do wniesienia skargi kasacyjnej. Rozwiązaniu temu towarzyszy równolegle uprawnienie strony postępowania do przytoczenia nowego uzasadnienia podstaw kasacyjnych sformułowanych w skardze. Wywołane skargą kasacyjną postępowanie przed Naczelnym Sądem Administracyjnym podlega więc zasadzie dyspozycyjności i nie polega na ponownym rozpoznaniu sprawy w jej całokształcie, lecz ogranicza się do rozpatrzenia poszczególnych zarzutów przedstawionych w skardze kasacyjnej w ramach wskazanych podstaw kasacyjnych. Istotą tego postępowania jest bowiem weryfikacja zgodności z prawem orzeczenia wojewódzkiego sądu administracyjnego oraz postępowania, które doprowadziło do jego wydania(II GSK 410/20).
Przepis art. 53 p.p.s.a. nie zawiera regulacji analogicznej do przepisu art. 177 p.p.s.a., który określając termin do wniesienia skargi kasacyjnej od orzeczenia wojewódzkiego sądu administracyjnego, w razie ustanowienia dla strony pełnomocnika z urzędu już po wydaniu takiego orzeczenia, początek biegu terminu do wniesienia skargi kasacyjnej wiąże z dniem zawiadomienia pełnomocnika o jego wyznaczeniu. Przepis art. 53 p.p.s.a. w zakresie, w jakim odnosi się do decyzji administracyjnych, początek biegu terminu do wniesienia skargi bezwzględnie wiąże z dniem doręczenia decyzji skarżącemu(II OZ 2/21).
Po upływie terminu określonego w art. 177 § 1 p.p.s.a. skarżący kasacyjnie posiada prawo do przytoczenia nowego uzasadnienia podstaw kasacyjnych sformułowanych w skardze. Natomiast zmiana lub rozszerzenie podstaw kasacyjnych dokonane po wyznaczonym w przepisie tym terminie skutkuje pozostawieniem ich poza zakresem merytorycznej kontroli(I OSK 3138/18).
Zmiana lub rozszerzenie podstaw kasacyjnych ograniczone jest natomiast, określonym w art. 177 § 1 p.p.s.a. terminem do wniesienia skargi kasacyjnej. Rozwiązaniu temu towarzyszy równolegle uprawnienie strony postępowania do przytoczenia nowego uzasadnienia podstaw kasacyjnych sformułowanych w skardze. Wywołane skargą kasacyjną postępowanie przed Naczelnym Sądem Administracyjnym podlega więc zasadzie dyspozycyjności i nie polega na ponownym rozpoznaniu sprawy w jej całokształcie, lecz ogranicza się do rozpatrzenia poszczególnych zarzutów przedstawionych w skardze kasacyjnej w ramach wskazanych podstaw kasacyjnych. Istotą tego postępowania jest bowiem weryfikacja zgodności z prawem orzeczenia wojewódzkiego sądu administracyjnego oraz postępowania, które doprowadziło do jego wydania(II GSK 587/18).
Omawiany brak nie stoi na przeszkodzie, by nadać skardze kasacyjnej prawidłowy bieg. Pozostali uczestnicy postępowania mogą wypowiedzieć się w przedmiocie trybu procedowania skargi kasacyjnej w odpowiedzi na skargę kasacyjną, poza tym ich wola nie wpłynie na rozpoznanie skargi kasacyjnej na rozprawie, jeśli wniósł o to skarżący kasacyjnie (taka sytuacja występuje w niniejszej sprawie). Pogląd ten nie pozostaje w sprzeczności do uchwały I OPS 13/13, gdyż brak odpisu przedmiotowego pisma, inaczej niż w przypadku braku odpisu skargi, z którą organ się nie zapoznał (przypadek objęty uchwałą), nie miał jakiegokolwiek wpływu na sytuację procesową pozostałych uczestników postępowania. W tej sytuacji stanowisko wyrażone w uchwale, ani wprost, ani pośrednio, nie mogło mieć zastosowania do rozpatrywanego w niniejszej sprawie przypadku. Odrzucenie skargi kasacyjnej byłoby zatem przejawem nadmiernego formalizmu(II FZ 654/19).
Wywołane skargą kasacyjną postępowanie przed Naczelnym Sądem Administracyjnym podlega więc zasadzie dyspozycyjności i nie polega na ponownym rozpoznaniu sprawy w jej całokształcie, lecz ogranicza się do rozpatrzenia poszczególnych zarzutów przedstawionych w skardze kasacyjnej w ramach wskazanych podstaw kasacyjnych(II OSK 2258/17).
Konieczność załączenia do pisma zawierającego wniosek o rozpoznanie skargi kasacyjnej na rozprawie albo oświadczenie o zrzeczeniu się rozprawy odpisu tego pisma wynika z reguły zawartej w art. 47 § 1 p.p.s.a. wprowadzającej wymóg dołączenia do pisma strony odpowiedniej liczby załączników dla doręczenia ich stronom (por. post. NSA z 1 grudnia 2017 r., sygn. akt I OZ 1723/17). Nieuzupełnienie braku formalnego skargi kasacyjnej w postaci przedłożenia odpisu pisma zawierającego wniosek o rozpoznanie skargi kasacyjnej na rozprawie albo oświadczenie o zrzeczeniu się rozprawy skutkuje zastosowaniem przez sąd administracyjny sankcji z art. 178 p.p.s.a. Nie można uznać, aby w niniejszej sprawie doszło do ograniczenia, czy nieuprawnionej odmowy konstytucyjnego prawa do sądu, skoro stanowisko Sądu I instancji, któremu skarżący kasacyjnie zarzuca nadmierny rygoryzm, znajduje bezpośrednie oparcie w przepisach ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, których zgodność z Konstytucją RP nie została zakwestionowana przez Trybunał Konstytucyjny. Z faktu nienależytej staranności w prowadzeniu własnych spraw, w tym niezastosowania się do oczywistego w swojej treści wezwania sądu, nie można wywodzić skutków, jakie skarżący kasacyjnie chciałby osiągnąć poprzez zarzucenie Sądowi braku dopuszczenia skargi kasacyjnej do merytorycznego rozpoznania, skoro odrzucenie skargi kasacyjnej nie naruszało prawa i było konsekwencją uchybień strony. Naczelny Sąd Administracyjny w obecnym składzie nie podziela stanowiska, zgodnie z którym odrzucenie skargi kasacyjnej w takim przypadku byłoby przejawem nadmiernego formalizmu. Przepisy p.p.s.a. regulujące postępowanie sądowe i statuujące szczególne wymogi formalne w stosunku do skargi kasacyjnej, która, co należy podkreślić, jest sformalizowanym środkiem prawnym, nie mogą być odczytywane w sposób dowolny, zwalniający z dochowania obowiązkowych warunków formalnych pisma - ad causa(I OZ 476/19).
Skuteczne wniesienie skargi kasacyjnej już po upływie trzydziestodniowego terminu przewidzianego w art. 177 § 1 p.p.s.a., możliwe jest jedynie wówczas, gdy zostanie przywrócony termin do jej złożenia(II OZ 341/13).
Trudno przyjąć, aby znaczenie słów "doręczenie stronie odpisu orzeczenia z uzasadnieniem" utożsamiać ze znaczeniem słów "ogłoszenie stronie wyroku wraz z uzasadnieniem". W tej sytuacji nie można zgodzić się, że dla stwierdzenia dopuszczalności skargi kasacyjnej nie jest konieczne wcześniejsze doręczenie stronie odpisu orzeczenia(I FZ 30/13).
Termin do wniesienia skargi kasacyjnej rozpoczyna swój bieg od dnia doręczenia stronie (lub jej pełnomocnikowi, o ile został ustanowiony) wyroku bądź postanowienia wraz z uzasadnieniem. Na bieg tego terminu nie ma wpływu złożenie w jego trakcie wniosku o przyznanie prawa pomocy poprzez ustanowienie pełnomocnika z urzędu – możliwości takiej nie przewidują bowiem przepisy p.p.s.a., ani też przepisy odrębne(II OZ 1039/12).
Termin do wniesienia skargi kasacyjnej jest terminem peremptoryjnym (powodującym, że czynność procesowa może być skutecznie dokonana jedynie przed jego upływem), ustawowym, procesowym i prekluzyjnym. Niedopuszczalne jest jego skracanie bądź przedłużanie(I OSK 868/12).
W sytuacji, gdy skargę kasacyjną wnieśli oboje małżonkowie, nie można odrzucić skargi kasacyjnej jednego z nich tylko na tej podstawie, że wniosek o uzasadnienie wyroku złożył drugi małżonek(II SA/Po 765/11).
Dniem, w którym ustała przyczyna uchybienia terminu do wniesienia skargi kasacyjnej, jest dzień, w którym pełnomocnik miał rzeczywistą możliwość wniesienia skargi kasacyjnej po zapoznaniu się z aktami sprawy, nie później jednak niż dzień upływu trzydziestu dni od dnia zawiadomienia go o wyznaczeniu do postępowania w sprawie(II OZ 612/12).
Nie ma przeszkód prawnych do uznania, że kilka pism (np. jedno zatytułowane "skarga kasacyjna", a drugie "uzupełnienie skargi kasacyjnej") stanowią łącznie skargę kasacyjną pod warunkiem, że wniesione zostały w terminie(I GSK 1398/11).
Przepis art. 177 ppsa jest jednoznaczny i nie pozostawia wątpliwości, co do początku biegu trzydziestodniowego terminu, czy też możliwości jego przesunięcia z uwagi na toczące się w sprawie postępowanie wpadkowe o przyznanie prawa pomocy obejmujące ustanowienie pełnomocnika. Skuteczne wniesienie skargi kasacyjnej po upływie trzydziestodniowego terminu jest możliwe wyłącznie, jeżeli zostanie przywrócony termin do dokonania tej czynności. Przepisy ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, nie przewidują bowiem wstrzymania biegu terminów ustawowych. Tak więc również postępowanie w przedmiocie prawa pomocy nie może stanowić i nie stanowi podstawy do wstrzymania lub wydłużenia biegu terminu do wniesienia skargi kasacyjnej(II FZ 447/12).
Przyczyna uchybienia terminu ustaje w dniu, w którym adwokat (radca prawny, doradca podatkowy, rzecznik patentowy) ma rzeczywistą możliwość wniesienia skargi kasacyjnej po zapoznaniu się z aktami sprawy, nie później jednak niż dzień upływu 30 dni od dnia zawiadomienia go o wyznaczeniu do występowania w sprawie(I OZ 211/12).
Skarga kasacyjna nie może być skutecznie wniesiona bez uprzedniego wniosku o sporządzenie uzasadnienia(I OZ 183/12).
W myśl art. 177 § 1 ppsa skargę kasacyjną wnosi się do sądu, który wydał zaskarżony wyrok lub postanowienie, w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia stronie odpisu orzeczenia wraz z uzasadnieniem. Oddanie pisma w polskim urzędzie pocztowym, zgodnie z art. 83 § 3 ppsa, jest równoznaczne z wniesieniem go do sądu. Zaś początkową datą terminu jest dzień następny po dniu, w którym Skarżącemu zostało doręczone orzeczenie wraz z uzasadnieniem (art. 83 § 1 ppsa i art. 111 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny)(I FSK 1932/11).
Wyznaczenie pełnomocnika z urzędu po upływie terminu do złożenia skargi kasacyjnej nie oznacza zwolnienia z obowiązku złożenia wniosku o przywrócenie terminu do dokonania tej czynności(II OZ 810/11 ).
W przypadku gdy strony nie stać na pełnomocnika z wyboru, ma ona prawo wystąpić do sądu o ustanowienie dla niej pełnomocnika z urzędu. Czynność ta nie wstrzymuje jednak biegu terminu do wniesienia skargi kasacyjnej, który przeważnie upływa bezskutecznie, zanim postępowanie wpadkowe w przedmiocie prawa pomocy zostanie zakończone. W przypadku uchybienia terminu do wniesienia skargi kasacyjnej konieczne jest złożenie wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia skargi kasacyjnej z uwzględnieniem faktu, że przeszkoda w postaci braku profesjonalnego pełnomocnika ustała z dniem, w którym pełnomocnik został powiadomiony, że został w danej sprawie ustanowiony(II OZ 656/11).
Jakkolwiek art. 175 § 1 ppsa przewiduje przymus adwokacko-radcowski, jednakże nie oznacza to, że ubieganie się o przyznanie pełnomocnika z urzędu ma wpływ na interpretację art. 177 § 1 ppsa. Tym samym, skuteczne wniesienie skargi kasacyjnej po upływie trzydziestodniowego terminu jest możliwe wyłącznie, jeżeli zostanie przywrócony termin do dokonania tej czynności. Przepisy ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi nie przewidują bowiem wstrzymania biegu terminów ustawowych. Zatem także postępowanie w przedmiocie przyznania prawa pomocy nie może stanowić podstawy do wstrzymania lub wydłużenia biegu terminu do wniesienia skargi kasacyjnej(I OZ 483/11).
Jeżeli nie są Państwo zadowoleni z wyniku postępowania cywilnego i są zdecydowani na wniesienie skargi kasacyjnej prosimy o kontakt.